TERİMLER | ANLAMLARI |
AFADI SEMELERE ŞEŞ | Afetlere uğrayasın |
AKÇUL | Kendirden dokunmuş sergi. |
ALTIPARMAK | Gelinlerin giydiği entari. |
ARSIZ | Huysuz Huzursuz eden yaramazlara denir. |
ATLAS | Gelinlerin giydiği entari. |
BAĞIRTLAK | Beşikteki bebeklerin kundak bağı. |
BAKLAÇ | Bakraç. |
BAL AĞACI | Semer Ağaçlarını tutan inçe tahta |
BELDENAT | Ağaçtan yapılan beş dişli harman savurma aracı. |
BEŞİK KİLİMİ | Dokuma beşik örtüsü. |
BEZİL | Yamaçlarda taş duvar yapılarak üstünde kalan düzlüklere ekim yapılan arazi. |
BÜKE | Taşı taşa vurarak oynanan oyunun hedef taşı. |
CİĞE | Ciğerim, arkadaşım, dostum anlamına gelir. |
CUBBA | Kadınların giydiği yarım kollu giyeceğe denir. |
CUMBAR | Halı, kilim vs. Dokuma tezgahlarında dokumayı gerdirmek için kullanılan metaldan yapılmış bir tür şiş. |
ÇEVRE | Büyük mendil. |
DEDE KILINÇ | Kara sabanın oku ile boyunduruğu tutan ağaçtan veya demirden yapılan çubuksu alet. |
DELME | Kırmızı ve mavi kumaştan çocuklara dikilen kolsuz süslü yelek. |
DESTE TORBASI | Hayvanların sırtındaki sarılı arpa, buğday (vs) tahılı yememesi için ağzına takılan sicimden yapılan örgü. |
DİLLENGİÇ | Ahşap kapıların ön tarafına yapılan ve asma kilit takılan düzenek. |
DOLAK | Eskiden çarığın üstünden başlayarak dize kadar sarılan yünden örülmüş örgü. |
DONUCA | Hayvanların üşüterek yakalandığı bazen ölümle sonuçlanan hastalık. |
EĞEF | Kara sabanı boyunduruğa tutturan ağaçtan yapılan dairesel eğri. |
EĞİŞMEÇ | Yün, kıl ip yapma aracı.(Kirman) |
EKSİRANI | Ekmek yapılırken hamur sıyırma aracı. |
ENEK | Taşı taşa vurarak oynanan oyunun adı. |
FALAK | Elle yapılan ahşap kapıların açma kapama makanizması. |
FASLAKLI | Bol sohbetli. |
GAKLIK | Eski evlerde odaların köşelerine konan çömleklere verilen isim+ Büyük taşlarda oluşan oyuklar. |
GALÇIN | Tek mil ile örülen diz üstüne kadar gelen büyük çorap. |
GARDA | Kadınlar arasında gardaş anlamında kullanılan kelime. |
GAZEKİ | Kadınların giydiği kumaştan yapılmış süslü yelek. |
GÖBELEK | Yazın sığır cinsini çileden çıkaran sinek. |
GÖKÜZ İNNE | Çatal iğne. |
GUSGUN | Hayvanların semerlerinin öne gitmesini engellemek için hayvanın arkasından dolandırılarak semere bağlanan ip. |
HALEŞEM | Eğlenceli ortam. |
HARANI | Kazanın küçüğü. Büyük tencere. |
HAŞAVUZDAN | Haşa huzurda Meclsten dışar |
HELİK | Taş yapılarda kullanılan küçük taşlar. |
HOLLUK | Tavukların yumurtalarını yapmaları için düzenlenmiş yer. |
HOYU | Ya anlamında kullanılır. |
HUDEDE | Kalbin diğer adı. |
HURDA | Küçük su testisi. |
HUŞUDİYE | Gelinlerin giydiği entari çeşidi. |
İÇİLİK | Çarıkların altına konan bez parçası. |
İDARE | Tenekeden yapılmış gaz lambası (Şinanay) |
İKİYÜZLÜ | Her iki tarafıda kullanılan ağaç yontmaya yarayan balta türü. |
İMA | Kadınlar arasında samimiyeti ifade eder. |
İŞ ONSUN | Kolay gelsin. |
İŞKEFTE | İkiye bölünmüş nohut kırığı. |
KAVŞURMA KAPI | Çift kanatlı ahşap kapı. |
KEMÇELİ | Burnu beyaz benekli keçi. |
KİLİT AĞZI | Ekim çizilerine su salma yerlerine kilit ağzı denir. |
KİRKİT | Her türlü dokumayı sıkıştıran demirden yapılan alet. |
KOKURDAK | Sesi az çıkan küçük zil. |
KULAK | Dört köşe yapılan bişi. |
MAŞIRPA | Maşrapa |
MELİGÜLÜ | Halı ve kilim dokumalarında kullanılan hazırlanmış ip çileleri. |
MEYDANİ | Eskiden gelinlerin giydiği bir tür entari. |
MUHARI | Bacanın damdan, çatıdan yukarıdaki bölümü. |
NALET | Lanet |
NASIRANNI | Sapık, lüzumsuz. |
NİŞLEN | Ne iş Yapıyorsun |
OBUSA | Kara saban ile çift sürülürken sabana yapışan topragı sıyırmada kullanılan bir sopa ucuna takılmış spartulaya benzeyen demir. |
OCAKLIK | Eski evlerde genellikle salonlarda ısınma, yemek yapma ve hamur işleri yapmak için kullanılan yer. |
ÖKÇE | Kara sabanın toprağa batan kısım ile elle tutulan yere kadar olan eğri ağaç. |
ÖKÜZ İLMENGİ | Bir ipi bir elini sağa bir elini sola bükerek yapılan ilmik. |
ÖRÜ | Davarın gece yayılımına çıkması. |
PALİZE | Şeker ve pekmez ile un karışımı ile yapılan bir tür tatlı. |
PAPARA | Patetes yemeği. |
PIRLAK | Kadınların şaç örgüsü. |
SAKAVU | Nezlenin eski adı. |
SALGI | Bulgur, aşlık vs. Gibi dibekte döğmeya yarayan saplı tokmak. |
SEDİR YASTIĞI | Astarı kıldan yüzü yünden dokunan büyük yastık. |
SEKİMEÇ | Ağıl ve yayla evlerinin bir kenarını taşla 25-30 cm. yaparak üstüne eşya tencere vs. koymak için yapılan düz yer. |
SINDI | Makas |
SIRAMAN SEKMEK | Avare gezmek, işe bakmamak, iş yapmak istemeyen. (Hazır Yiyici) |
SİNNE | Semerin her iki ağacından bir birine bağlanan ve hayvana sarılan malzemeyi alttan tutmaya yarayan urgan. |
SİTİL | Küçük bakraç. |
SUSAK | Sarnıçlarda su içmek için ağaçtan oyma, saplı su kabı. |
TALBIÇ | Kuş Yuvası +Eski beşiklerin silbicinin üstüne konan pamuktan dikilmiş yumuşak ve yuvarlak parça. |
TERLİK | Ayağa giyilenden ayrı . Basma veya pazenden dikilerek giyilen fes. |
TİNTİN İPİ | Hayvanın arka sırtından aşan ve semerin öne kaymaması için bağlanan ip. |
TÜHAYERİ | Yazık oldu |
ÜZLÜK | Çömleğin en küçüğü. |
VİLİ HOY | Her türlü olumsuzluk için kullanılır. |
YOĞUN İNNE | Yorgan iğnesi. |
YUVAK | Toprak örtülü damları sıkıştırmak için kullanılan taştan yapılmış silindir. |
YUYUK | Çay başlarında yıkanan çamaşır. |
YÜKLÜK | Altı aylık yada bir yıllık un yapılmak üzere hazırlanan tahıl. |
ZETİRLİ | Çok neşeli veya çok komik anlamında kullanılır. |
ZINCIRAK | Yere sağlamlaştırılan sivri uçlu ağacın ortası oyulan uzun ağacın her iki tarafına binilerek eğlenilen oyun aracı. |
DALLEN | Üst üste yığılan yedi taştan oluşan bezden yapılmış bir top ile yıkılarak oynanan oyun. |
SİLBİÇ | Beşiklerde kullanılan bir tür lazımlık. |
ALLEHEM | Emin değilim. |
SİBEK | Bebeklerin beşiğe yatırılınca idrarının lazımlığa iniş borusu. |
EKDİ | İstenmeyen kişi. |
DİŞENGİ | At'ların ağzına zincir yulardan yapılan gem. |
NEVÜNSÜZ | Terbiyesiz |
|
KAYNAK: "Tarihi Mirasımız Çalmanda" Adlı Kitaptan Alıntıdır.Belirli bir bölümü veya tamamı Mehmet BORAZAN'ın izni olmadan yayınlanamaz.